Hadderech
 

De Messiaans-Joodse Haggada die al meer dan 60 jaar door Hadderech gebruikt wordt kunt u hier downloaden.

Zie ook Melodieën voor de Sederavond

Thea Ornstein

In deze donkere maand mogen we twee feesten vieren. Allereerst Chanoeka, het inwijdingsfeest van de tempel. Als de avond valt van 11 december zal over de hele wereld het Chanoekafeest beginnen. Dan zal het eerste van de acht lichtjes gebrand worden, samen met de sjammasj (dienaar), waarbij elke dag een kaarsje of oliepitje meer wordt aangestoken; dan is de 25e Kislev 5781 op de joodse kalender aangebroken. Gevierd wordt de her-inwijding, de vernieuwing van de tempel.

Isaac Bashevis Singer

Het had de hele dag gesneeuwd in Brooklyn, New York. Tegen de avond klaarde de hemel op en verschenen enkele sterren. Het ging vriezen. Het was de achtste dag van Chanoeka en onze zilveren Chanoeka-kandelaar stond op de vensterbank, terwijl alle kaarsen brandden.

Esther, mijn vrouw, was aardappelkoeken aan het bakken. Ik zat met mijn zoon David aan tafel dreidel te spelen.

Thea Ornstein                                              

Het afgelopen jaar is bijna om. Op 19 september begint het jaar 5781. Op allerlei manieren wordt vergeving gevraagd in een ongeveer vijf uur durende dienst: dringend, met een smekend ritme en een eigenaardige klank. Na het sjemone esre, het achttiengebed, wordt elke dag van de negen tesjoeva-dagen, de dagen van omkeer, tot aan Jom Kippoer, het prachtige en indrukwekkende avinoe malkeinoe gebeden: ‘Onze Vader, onze Koning’.

Rabbi Davie Schochet

De Haggada is het boek dat wordt gebruikt tijdens de Seder, op de eerste twee Pesach-avonden (dit jaar, 8 en 9 april 2020). Het woord Haggada betekent ‘vertelling’, omdat het in de eerste plaats bedoeld is om het verhaal van de uittocht uit Egypte te vertellen. Het leidt deelnemers door de rituele Seder-maaltijd en geeft aan wanneer en hoe elke handeling moet worden uitgevoerd. Er wordt gezegd dat de Haggada het meest gedrukte Joodse boek is. Loop je een plaatselijke Judaïca-winkel binnen dan word je inderdaad begroet door tientallen Haggadot, die elk een uniek commentaar, illustraties en vertalingen bieden.

Vraag: Voor het doen van de meeste mitswot (geboden), zoals het aanleggen van de tefillien, zeggen we een brachah (zegenspreuk). Waarom doen we dat niet voor het gebod van het vertellen van de uittocht-geschiedenis?

Antwoord: rabbi Schneur Zalman van Liadi legt uit dat de Haggada vol staat met brachot (zegenspreuken) en we geen brachah uitspreken over het uitspreken van een brachah.

Veel melodieën die bij Hadderech gebruikt worden zijn afkomstig van de langspeelplaat die in 1976 door het Joods Nationaal Fonds is gepubliceerd tgv het 75 jarig bestaan, gezongen door Hans en Asher Bloemendal. Arrangementen door Antoon Krelage.
De muziek van nummers 1, 4, 6, 7, 12 & 13 is gecomponeerd door H. Bloemendal.
Speciaal door de heer ir. J.B. Sondervan gedigitaliseerd.

Bron: NIK

• 01 Ha lachma anja
• 02 Ma Nisjtana
• 03 W'hie sjeamda
• 04 De tien plagen`
• 05 Dajenoe
• 06 M'kiemie
• 08 Odcha
• 09 Kie lo naee, kie lo jaee
• 10 Lesjana habaa
• 11 Addier hoe
• 13 Chad gadja

Isaac Bashevis Singer                                                                     

Het hele jaar mochten we van mijn vader, die rabbijn was in Warschau, geen spelletjes spelen. Vader zei dan: “Waarom tijd verspillen met zulke onzin. Het is beter om psalmen op te zeggen.” Als ik wat geld van mijn vader kreeg en ik hem vertelde dat ik er chocola, een ijsje of kleurpotloden voor wilde kopen, zei hij steevast: “Je zou er veel beter aan doen je geld te geven aan een arme, want liefdadigheid is erg belangrijk.”

Gottlieb Johannes Ornstein

Over de vraag of wij de Joodse feesten, al of niet in gewijzigde vorm, kunnen en willen meevieren wordt verschillend gedacht. Het is niet de bedoeling hier thans nader op in te gaan. Maar ook al laten we dit onbesproken, kunnen we toch min of meer onder hun bekoring komen. Vooral als we de moeite nemen ons de rituele handelingen in te denken die eraan verbonden zijn; of misschien die in onze herinnering terug te roepen, indien we vroeger daaraan persoonlijk hebben deelgenomen.

• De rebbe van Koretz zei: “Het is heel gepast om te huilen tijdens de Hoge Feestdagen. Want zo laten we zien dat we, ondanks al onze schijnbare wijsheid en geleerdheid, als hulpeloze kinderen zijn, die huilen wanneer ze iets nodig hebben.”
  
  
• De rebbe van Dzikov legde de zin uit die altijd gezegd wordt aan tafel bij Rosh Hasjanah: “Moge het de wil zijn van God dat we het hoofd worden en niet de staart.” Hij las het Hebreeuwse woord voor hoofd, rosh, als de beginletters van de volgende woorden: La’asot Ratson Avinoe Sje-basjamajiem, ‘om de wil te doen van onze hemelse Vader’.
  
  
• Rabbi Joshua van Dzikov vertelde het volgende verhaal:

Pieter A. Siebesma

Als Sjawoeot en Pinksteren op één dag vallen

De uitstorting van de Heilige Geest vond plaats op de eerste dag van Sjawoeot of het Wekenfeest, 50 dagen (zeven weken en één dag) na Pesach. De relatie tussen Pesach (de bevrijding van Israël uit het slavenhuis van Egypte) en Pasen (de bevrijding van de gelovige door de dood en opstanding van de Messias) is voor veel christenen wel helder. Maar bij het Pinksterfeest is dat veel minder duidelijk. Wat hebben de windvlaag en de tongen van vuur, het spreken in vreemde talen, verschijnselen die plaats vonden bij de uitstorting van de Heilige Geest op de discipelen, te maken met Sjawoeot? Dit Pinksterfeest is echter veel Joodser dan we wel denken.

Reuven Kashani

Het is niet alleen in Israël maar ook in andere oosterse landen de gewoonte om op de graven van heilige en vereerde personen uit het verleden te bidden. Zo stond Sjawoeot, het feest van de Wetgeving op de Sinaï, in veel landen bekend als ‘het feest van het bezoeken van graven’. Onder de meest bekende en vaakst bezochte graven zijn die van Rabbi Meir Ba’al Hanes in Tiberias, die van Rabbi Sjimon Bar Jochai in Meron, die van Rabbi Sjimon Ha-tzaddik en van de profeet Samuël in de heuvels rond Jeruzalem.

Poerim is een Bijbels vreugdefeest ter herinnering aan de redding van het Joodse volk van de vernietiging van alle Joden in het Perzische rijk, die Haman gepland had. Het feest valt altijd op de 14e Adar. Dit jaar is dat 20 maart. 

In het rijk van koning Ahasverus - in onze geschiedenisboeken bekend als Xerxes 1 – leefden de Joden “verstrooid en afgezonderd” (Esther 3:8). Vanwege een conflict tussen de koning en zijn gemalin Vasti gaf de koning bevel een tweede echtgenote voor hem te zoeken. De koning werd toen verliefd op de mooie Joodse Hadassa Bat Abigaïl uit het huis van koning Saul; haar Perzische naam was Esther. Haar oom Mordechai was niet erg gelukkig met de hele zaak en daarom vroeg hij zijn nichtje niet haar afkomst en haar volk bekend te maken.

Victor Buksbazen

Van 19-21 mei viert de synagoge Sjavoe’ot of het Wekenfeest. Gelijktijdig viert de Kerk het Pinksterfeest. Eenzelfde situatie als zo’n 2000 jaar geleden toen tijdens Sjavoe’ot de Heilige Geest uitgestort werd op de apostelen en ongeveer 3000 anderen.
Op diezelfde dag bracht een priester in de tempel een bijzonder offer: een beweegoffer van twee langwerpige gezuurde broden. Een toevallige samenloop van omstandigheden? Of heeft dit ons Messiasbelijders iets te zeggen?

Thea Ornstein

Chanoeka, ‘het feest van de lichtjes’, is het kleinste van alle feesten. Ook is het het enige feest dat niet in Tenach wordt genoemd.
Hoewel bekend toch nog even in het kort iets over het ontstaan en de inhoud ervan.

Joop Akker

Van woensdagavond 20 september tot vrijdagavond 22 september vieren Joden wereldwijd het begin van weer een nieuw jaar: Rosj Hasjana (lett.: hoofd/begin van het jaar).
De Joodse traditie kent tal van betekenissen toe aan Rosj Hasjana: Het zou de verjaardag van de wereld zijn: op deze dag werden Adam en Eva namelijk geschapen.
Op die dag zou God ieders lot in het komend jaar opschrijven in het Boek des Levens: Wie zal leven en wie sterven, wie zal arm en wie zal rijk zijn, wie zal vernederd en wie zal verhoogd worden?

Marjorie W. Eberlé-Gotlib                                                              

Tussen Pasen en Pinksteren liggen 49 dagen. Het Joodse volk telt ze met nadruk, terwijl het tevens rouwt omdat het bij uitstek dagen van uitmoording en vervolging zijn geweest door de christelijke eeuwen heen.
Op de 6e Siewan (in de 3e maand van het Joodse jaar), 50 dagen na Pesach, viert ons volk Sjawoeoth (wekenfeest).

Joop Akker

lezing tijdens studiedag CIS in Ede op 23 november 2016

Verantwoording

Omdat de andere inleiders van vandaag hebben het over de Joodse (Bijbelse) feesten en hun relevantie voor kerk hebben, leek het mij aardig om het over de christelijke feesten te hebben. En te laten zien dat dit eigenlijk ook Joodse feesten zijn.

Marjorie W. Eberlé-Gotlib

De wereld werd volgens de joodse traditie geschapen op de eerste van de maand tisjrie; daarom wordt dit ‘de verjaardag van de wereld’ genoemd. Die eerste tisjrie heet dan ook Rosj Hasjana = hoofd of begin van het jaar. De maand tisjrie is evenwel de zevende maand van het joodse kalenderjaar en niet de eerste, zoals u zult verwachten.
Die eerste maand is nissan; ze is dat geworden nadat het volk uit Egypte werd bevrijd.

Moshe I. Ben Meir

En Hij is een verzoening voor onze zonden en niet alleen voor de onze, maar ook voor die van de hele wereld (1Joh. 2:2).

In de slotliturgie van de Grote Verzoendag klinken de woorden: “Er is voor ons geen pleiter”. De toestand is dus moeilijk en tragisch.
De Almachtige is heilig en wij zijn van top tot teen zondig, zodat gemeenschap met de Eeuwige onmogelijk is. Wij hebben een pleiter nodig. Hoewel de Joden Abraham, Isaäk, Jakob, Mozes, David, Sara, Rebekka, Rachel, Lea en al de andere gestorvenen aanroepen, opdat zij bij het hemelse gericht voor hen opkomen, leeft er toch sterk het gevoel dat er geen echt doeltreffende voorspraak is.

Het Messiaanse Jodendom echter wijst deze stelling af.  Wij leven in het volle vertrouwen dat wij een echte voorspraak hebben en dat de toestand daarom zeer hoopvol is. In de brief aan de Hebreeën (7:25) lezen we: “Daarom kan Hij ook volkomen behouden wie door Hem tot God gaan, daar Hij altijd leeft om voor hen te pleiten”. In de brief aan de Romeinen (8:26,27) wordt een tweede pleiter vermeld: “Want wij weten niet wat wij bidden zullen naar behoren, maar de Geest zelf pleit voor ons met onuitsprekelijke verzuchtingen. En Hij die de harten doorzoekt, weet de bedoeling des Geestes, dat Hij namelijk naar de wil van God voor heiligen pleit”. Wij hebben dus niet slechts één pleiter, maar twee: de Messias Jezus en de Heilige Geest.