Het United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East (UNRWA) is een unieke organisatie. Het is het enige VN-orgaan dat zich specifiek met één categorie vluchtelingen bezighoudt, namelijk de groep Arabieren die in 1948 ten tijde van de Israëlische onafhankelijkheidsoorlog op drift is geraakt. Tijdens die oorlog zijn over en weer wreedheden begaan, maar vergeleken met de wreedheden tijdens de afscheiding van Pakistan van India – ook in 1948 – gaat het om peanuts.

Thea Ornstein (voorzitter)

De verkondiging van de eeuwigdurende heerschappij van God staat centraal op Rosj Hasjana, dat van `s avonds 9 tot `s avonds 11 september gevierd wordt. Hierbij worden de malchiot, een reeks Bijbelteksten over de goddelijke soevereiniteit, gebruikt. De zichronot-teksten roepen herinneringen op aan de uitreddingen door God in het verleden.

Hij, de alwetende Rechter, zal op deze ontzagwekkende dag rechtspreken. Om zowel de goddelijke heerschappij te benadrukken als Zijn genade wordt op de ramshoorn geblazen.

Siegfried B. Stranders

Het is volgende maand precies 90 jaar geleden dat Philipp Trostianetzky samen met dr. Jan Zalmann en enkele anderen in 1928 de Nederlandse Vereniging van Joden Christenen, de voorloper van Hadderech, oprichtten. De meesten van ons zullen weinig meer over hem weten dan zijn naam. Op ons verzoek schreef Siegfried Stranders daarom de onderstaande biografie (red.).

Van Trostianetz naar Rotterdam

Philipp Trostianetzky werd in de plaats Trostianetz in de buurt van Charkov (Oekraïne) op 3 april 1890 uit vrome Joodse ouders geboren. Al op 18-jarige leeftijd was hij een vurig Zionist. Een tot Jesjoea heimelijke bekeerde vriend wist Trostianetzky...

Hoe kunnen we iemand die zijn hele leven toegewijd had aan het spreken over God meer recht doen dan te laten zien hoe deze gesprekken verliepen?

Marjorie Eberlé-Gotlib:

“Verschillende mensen attendeerden mij onafhankelijk van elkaar op een meneer Trostianetzky. Ik besloot hem op te zoeken. Hij woonde op de Gordelweg, net als ik. God maakt het altijd erg gemakkelijk als je dit soort dingen moet doen.Bovenaan een heel hoge trap stond een heel klein mannetje. Ik had een ster op en hij had een ster op. Ik zei: “Dag meneer, ik ben mevrouw Eberlé en ik wil u vragen of u me over Jezus wilt vertellen.” Hij heeft me later verteld dat hij niet wist wat hij moest doen op dat moment. Hij heeft gebeden in zijn hart en me toch boven laten komen.

redactie

Een van de redenen om in 1928 de Nederlandse Vereniging van Joden Christenen op te richten was om zo gezamenlijk aan onze Joodse broeders en zusters te getuigen “van de verlossende kracht die er voor iedere Jood en voor het Joodse volk uitgaat van het geloof dat Jesjoea de Messias is en de koning der Joden.” Het is daar in de praktijk nooit van gekomen omdat het contact met onze mede-Joden niet tot stand kwam. Het onderwerp leeft echter nog steeds en daarom vroegen we onze voorzitter en Christian Stier wat zij vinden van zending onder Joden. Maar eerst staan we stil bij de opvatting van onze vroegere voorzitter Marjorie Eberlé-Gotlib over zending onder Joden.

Het van oorsprong Israëlische bedrijf TIPA heeft dun plastic weten te fabriceren dat volledig afbreekbaar is. Dit verpakkingsmateriaal desintegreert in water, koolzuurgas en organisch materiaal dat door bacteriën afgebroken wordt. “Er bestaat geen technologie om dun plastic te recyclen. Als we dun plastic samen met plastic flessen weggooien, laten de recyclingfabrieken het ongemoeid; de flessen worden machinaal eruit verwijderd en wat overblijft wordt als afval gedumpt,” legt Merav Koren uit. Zij is marketingdirecteur voor TIPA, een van oorsprong Israëlisch bedrijf,

Voor Rosj Hasjana zocht rabbi Levi Jitschak van Berditsjev een geschikt iemand om in zijn leerhuis de sjofar te blazen. Vele sjofarblazers meldden zich aan om voor deze eer in aanmerking te komen. Eén voor één bewezen ze hun kennis van de geheimen van het sjofar blazen, zoals die van oudsher zijn overgeleverd. Maar niet een van hen stond de tsaddiek aan.

Op een dag meldde zich opnieuw een sjofarblazer aan. De tsaddiek vroeg waaraan hij dacht op het moment dat hij de sjofar stak. De man antwoordde: “Rabbi! Ik ben een eenvoudige jood en de geheimen van onze leer ontgaan me. Maar ik heb drie dochters die aan trouwen toe zijn. En als ik de sjofar steek, denk ik: “Heer der wereld, hier sta ik, en ik doe Jouw wil, want ik houd de mitswa van het sjofarblazen. Doe Jij nu ook mijn wil en help me mijn dochters uit te huwelijken!”

Zei rabbi Levi Jitschak: “Jij moet in mijn leerhuis sjofar blazen.”

Uit: Een vleugje paradijs van Eli Whitlau

Dit artikel is afkomstig uit het maandblad Hadderech van september 2018

In het zomernummer van Hadderech, veel aandacht voor ds. Johannes Rottenberg. We kozen voor hem omdat hij een van de drie personen is van wie de studiegroep Messiasbelijdende Joden in Ede dit jaar nagaat wat zij ons ook vandaag nog te zeggen hebben. Dat is in het geval van ds. Rottenberg veel.
In 1941 werd hij na een anti-Duitse preek opgepakt door de Duitsers. Vanwege zijn niet-Joodse vrouw had hij de dans kunnen ontspringen maar hij had ervoor gekozen om te spreken. Zijn vermoedelijke motief vinden we in zijn uitspraak:  “Er komt een tijd dat je moet spreken, wil je je ziel redden.” Rottenberg overleed in 1942 in de kwikzilvermijnen van concentratiekamp Mauthausen, 53 jaar oud. “Opgeroepen tot de volmaakte verheerlijking van zijn Messias en Zaligmaker”, schreef de familie in het overlijdensbericht.

G.J. Ornstein

Spreken om je ziel te redden

Ds. A.M.J. Rottenberg

Voorop wil ik stellen dat ik absoluut ten volle geloof in de letterlijke vervulling van Gods beloften aan het zaad van Abraham, dat wij te bestemder tijd het ganse heilige land ten erfdeel zullen ontvangen. Deze belofte moet worden vervuld. Maar ik geloof, dat ook wedergeboren heidenen, uit kracht van hun vereniging met Christus bij Israël ingelijfd, behoren tot dat zaad, aan hetwelk de belofte van het heilige land is toegezegd.Ik geloof ook dat de ure komt,

Aanvankelijk was Rottenberg lid van de NVJC, de Nederlandse Vereniging van Joden Christenen, de vooroorlogse voorloper van Hadderech. Hij vond een dergelijke vereniging wenselijk. In de Elimbode van januari 1935 noemde hij hiervoor drie redenen. Deze zijn ook vandaag nog geldig.

1. Om ons Christelijk geloof als Joden te handhaven tegenover onze Joodse broeders die niet in de Messias geloven.
2. Om liefde te betonen aan die Joodse broeders die om Christus’ wil alles verlaten hebben. 
3. Om in de kerk van Christus de hoop van Israël levend te houden. Dit is van het grootste belang, zowel voor Israël als voor de kerk zelf. En als Joodse christenen moeten wij van de kerk vragen dat ze de Jood teruggeven wat God hem heeft verleend; en wel omwille van haarzelf en omwille van de komst van Gods Koninkrijk.